Washiriki watajifunza jinsi metadata zinavyotumika katika mchakato wa kuthibitisha habari kwa kutazama metadata za picha katika vitazamaji vitatu tofauti vya metadata. Watachanganua data ya EXIF ya picha na kujadili baadhi ya changamoto ambazo mitandao ya kijamii na vifaa vya mkononi huleta katika kutazama metadata sahihi. Wataona jinsi metadata zinavyoweza kubadilishwa kwa urahisi na wataweza kuelezea umuhimu wa kutambua chanzo cha picha kabla ya kutathmini metadata zake.
Tayari?
Anza Somo
Katika somo la nyuma, mlijifunza jinsi nakala na picha za vichekesho zinavyotengenezwa kirahisi, kufanyiwa mabadiliko na kusambazwa katika mitandao ya kijamii. Sasa fikiria kwamba wewe ni mwanahabari anayeripoti kuhusu habari za hivi punde. Unaandika makala kuhusu tukio hilo na unaanza kutafuta picha zinazohusiana na tukio hilo.
Ni muhimu kwa wanahabari kutaja vyanzo halisi, mara nyingi iwezekanavyo, wanaporipoti habari ili kuonesha umma kwamba wamefanya uchunguzi mzuri wa habari zao. Kutumia vyanzo halisi na kufuata maadili mema kama kutaja mtu aliyetengeneza picha hiyo husaidia kuhakikisha kwamba wanaopokea habari wanaelewa muktadha halisi wa picha. Picha pia huenda zikawa chini ya sheria mbalimbali za kunakili wakati zinaponakiliwa, kuoneshwa katika chapisho au kutumika na mashirika mbalimbali ya kibiashara au yasiyokuwa ya kibiashara.
Kuthibitisha maudhui halisi na chanzo chake pia huwezesha wanahabari kubaini ikiwa habari fulani ni za kweli au za uongo. Picha za kidijitali, sauti zilizorekodiwa, video, vitabu na midia zingine za kidijitali huwa na metadata, ambayo ni "data kuhusu data." Kila faili la kidijitali lina metadata; metadata ni maelezo ambayo yameambatanishwa kwenye midia yenyewe, na yanaweza kutumika kutafuta, kupanga na kuchuja taarifa katika ulimwengu wa kidijitali.
Metadata inaweza kuwa na tarehe na wakati ambapo faili lilipigwa picha, maelezo ya eneo ya GPS na pia muundo na/au mipangilio ya kamera iliyotumika kupiga faili hilo.
Data za EXIF, mojawapo ya aina muhimu sana za metadata za picha, inaweza kukujulisha picha ilipigwa na kupakiwa lini na wapi (ikiwa mipangilio ya eneo ya kifaa cha mkononi cha mtu huyo ilikuwa imewezeshwa) (First Draft).
Kuna vitazamaji vya EXIF vya mtandaoni visivyolipiwa kama vile Metapicz, ExtractMetadata.com na Jeffrey’s EXIF Viewer.
Tuangalie metadata ya sampuli ya picha ya papa wa Afrika Kusini.
Bofya kiunganishi hiki. Kisha bofya picha ya papa na mwendeshaji kayaki. Picha hiyo itafunguka katika ukurasa mpya. Angazia kiunganishi cha picha hiyo kisha ukiweke katika Mtazamaji wa Metadata ya Picha ya Jeffrey. BVofya "Mimi sio roboti" kisha chagua kitufe cha "Tazama Data za Picha."
Kagua metadata utakazoona hapa.
Mfano huu unalenga kuwawezesha wanafunzi kufikiria kwa makini kuhusu picha wanazoona na kujifunza jinsi ya kuangalia metadata za picha hizo zinazopatikana. Ingawa mfano wa papa kutoka Afrika Kusini unafaa sana kwa kuonesha mfano wa nakala, tunakuhimiza utumie picha au video ambayo inatambulika na wanafunzi wako. Ikiwa kuna mfano wa eneo lenu ambao wanafunzi wako wanautambua zaidi, tunapendekeza kwamba utumie mfano huo.
Hiari: Waombe washiriki wawageukie watu waliokaa karibu yao ili kujadili maswali haya katika makundi ya watu wawili wawili.
Hatuwezi kuwa na uhakika kamili kwamba picha hii ndiyo halisi ambayo ilinaswa na mpiga picha. Kama ilivyotajwa hapo nyuma, metadata zinaweza kubadilishwa kwa urahisi. Ili kuthibitisha kwamba kweli picha hii ndiyo halisi, mwanahabari anaweza kujaribu kuwasiliana na Thomas Peschak ili kuthibitisha kwamba picha hii ndiyo halisi; mwanahabari huyo pia anaweza kuithibitisha kwa kumuomba Peschak athibitishe metadata tofauti za picha hiyo kama vile tarehe na pahali ambapo picha hiyo ilipigiwa.
Ingawa inaweza kuwa sehemu muhimu ya mchakato wa uthibitishaji, metadata huwa na mapungufu mengi:
Jambo la msingi ni kwamba kuangalia metadata ya picha kunaweza kukusaidia kupata maelezo ya ziada, lakini sio mbinu inayokuhakikishia kupata matokeo kamili ya uthibitishaji. Ikiwa sio picha halisi unayotazama, metadata za picha unayotumia hazitakuwa sahihi. Hivyo basi, unapothibitisha uhalisia wa picha za tukio fulani, ni muhimu kutambua chanzo cha picha kwanza kabla ya kuangalia metadata zake.
Sasa tutazame jinsi sehemu ya mtazamaji wa EXIF inavyofanya kazi kwa picha halisi. Katika zoezi hili, unaweza kutumia picha uliyopiga kwa simu yako au utumie picha kutoka Commons Gallery ya Flickr (flickr.com/commons). Picha kutoka Commons Gallery ya Flickr zinatoka katika mkusanyiko wa picha zilizo wazi kwa umma ambazo hazina makatazo ya haki za kunakili. Ikiwa washiriki wanachagua picha ambayo walipiga wenyewe, wafahamishe wazingatie masuala ya siri. Kwa mfano, washiriki wanaweza kuchagua kutotumia picha zinazoonesha watu.
Pakia picha hiyo katika mojawapo ya sehemu tatu za mtazamaji wa EXIF tulizozungumzia hapo nyuma: Metapicz, ExtractMetadata.com, au Jeffrey’s EXIF Viewer.
Sasa chukua picha hiyo hiyo na uifanyie mabadiliko fulani (mfano, kuikata, kuipindua, kubadilisha mwanga au rangi za picha hiyo, n.k.). Pia unaweza kuchukua picha ya picha hiyo. Kisha pakia picha hii mpya kwenye mtazamaji huyo huyo wa EXIF.
Sasa pakia picha hii kwenye akaunti yako moja ya mitandao ya kijamii. Kisha chukua picha ya chapisho hili. Pakia picha hiyo kwenye sehemu hiyo hiyo ya mtazamaji ya EXIF.
Fikiria kuhusu metadata mlizoona katika zoezi hili:
Kama tulivyojifunza, metadata zinaweza kutupatia maelezo muhimu kuhusu picha na chanzo chake, tarehe ya kupigwa kwa picha hiyo, na hata pahali ambapo ilipigiwa. Hata hivyo, metadata zinaweza kubadilishwa kwa urahisi katika simu ya mkononi / kompyuta au kila wakati picha inapopakiwa katika mfumo mpya. Hivyo basi, kuangalia metadata za picha ni hatua moja tu katika mchakato wa uthibitishaji — hatua ambayo kila wakati inafaa kutekelezwa baada ya kutambua maudhui ya asili.
Hongera!
Umekamilisha Somo
Wanafunzi watajifunza kuhusu maana ya uthibitishaji wa taarifa na kwa nini ni muhimu kwa wapokezi wa habari kuthibitisha habari wanazosoma au kutazama.
Tazama Ukurasa
Wanafunzi watafikiria na kuandika kuhusu jinsi maisha yao yatakavyokuwa miaka 40 kutoka sasa.
Tazama Ukurasa
Washiriki watajifunza jinsi metadata zinavyotumika katika mchakato wa kuthibitisha habari kwa kutazama metadata za picha katika vitazamaji vitatu tofauti vya metadata.
Tazama Ukurasa
Wanafunzi watajifunza kuhusu na kutambua njia ambazo aina tofauti za vyombo vya habari zinaweza kutumiwa ili kuwahamasisha watu kuhusu suala fulani.
Tazama Ukurasa
Wanafunzi watajifunza jinsi ya kubuni mpango wa awali wa kampeni zao wenyewe za utetezi.
Tazama Ukurasa
Wanafunzi watafanya kuorodhesha maadili kulingana na umuhimu wake.
Tazama Ukurasa
Wanafunzi watajifunza kuhusu maana ya uthibitishaji wa taarifa na kwa nini ni muhimu kwa wapokezi wa habari kuthibitisha habari wanazosoma au kutazama.
Tazama Ukurasa
Wanafunzi watafikiria na kuandika kuhusu jinsi maisha yao yatakavyokuwa miaka 40 kutoka sasa.
Tazama Ukurasa
Washiriki watajifunza jinsi metadata zinavyotumika katika mchakato wa kuthibitisha habari kwa kutazama metadata za picha katika vitazamaji vitatu tofauti vya metadata.
Tazama Ukurasa
Wanafunzi watajifunza kuhusu na kutambua njia ambazo aina tofauti za vyombo vya habari zinaweza kutumiwa ili kuwahamasisha watu kuhusu suala fulani.
Tazama Ukurasa
Wanafunzi watajifunza jinsi ya kubuni mpango wa awali wa kampeni zao wenyewe za utetezi.
Tazama Ukurasa
Wanafunzi watafanya kuorodhesha maadili kulingana na umuhimu wake.
Tazama Ukurasa
Somo Lililopita 