Wanafunzi watazingatia mambo wanayothamini na yale yaliyo muhimu zaidi kwao. Wanafunzi watapata uelewa wa jinsi ambavyo taarifa zilizo wazi kwa umma huchangia Jinsi watu wengine wanavyowachukulia/kuwaona. Wanafunzi pia watafikiria kuhusu ni taarifa zipi ambazo wangependa zionekane pale mtu anatafuta majina yao mtandaoni.
Tayari?
Anza Somo
Uchagizaji wa somo huwapa walimu mwongozo kuhusu kiasi cha mambo ambayo wanafunzi wanayajua kabla ya kuanza maudhui ya somo.
Tunapozungumzia utambulisho, ni kuhusu wewe binafsi — sifa zako, imani na maadili, Ujuzi ulionao, mambo unayopenda na yale yanayokufurahisha zaidi. Lakini kumbuka kwamba pia tuna utambulisho wa mtandaoni — utambulisho wa kidijitali.
Tumia dakika mbili ili kutengeneza orodha ya mambo 10 makuu yanayowakilisha utambulisho wako. Fanya hatua hii peke yako. Hutakiwi kulishirikisha kundi kuhusu mambo hayo.
Sasa pamoja na mwenzako ni mambo mangapi kati ya yale mliyo yaorodhesha ambayo mngejisikia huru kuwaambia;
1. Marafiki zenu [weka alama ya herufi F mbele yake]
2. Mwalimu/mwajiri/bosi [weka herufi X mbele yake]
3. Mtu msiyemfahamu [weka herufi S mbele yake]
Taarifa zote unazoweka, kuchapisha na kusambaza unapokuwa kwenye intaneti huchangia kutengeneza utambulisho wako wa kidijitali. Ikiwa uliisambaza orodha hii ya mambo 10 mtandaoni, ni muhimu kukumbuka kwamba jambo lolote kati ya yale uliyo orodhesha kwenye orodha ya utambulisho wako linaweza kufika mtandaoni.
Kisha, tutajadili kuhusu jinsi taarifa zilizo wazi kwa umma huchangia maoni ya watu wengine kukuhusu.
Wanafunzi watafikiria kuhusu jinsi taarifa zinazopatikana kwa umma mtandaoni huchangia maoni ya watu wengine kuwahusu.
Katika vikundi vyenu vidogo tafuteni vitu vitatu ambavyo vinaweza kutengeneza utambulisho wako wa kidijitali kisha mviandike kwenye karatasi yenye mistari.
Hii inaweza kuwa ni pamoja na mambo ambayo unachapisha au kusambaza mtandaoni kama vile habari za matukio, picha za kuchekesha, meseji za picha, n.k Pia inaweza kuwa ni pamoja na taarifa unazochagua kusambaza mtandaoni kukuhusu wewe (mfano; wasifu wako wa mitandao ya kijamii, namba ya simu n.k.).
Vipe vikundi dakika tano ili kutafakari kuhusu masuala haya na kuyajadili. Baadaye leta kundi zima pamoja ili kujadiliana kama darasa.
Kila wakati unapoingia kwenye intaneti na kuchapisha kitu au kuweka taarifa fulani unaacha alama.
Ni sawa na unapotembea katika udongo au matope — unaweza kuona alama za miguu yako na unaacha alama nyuma yako. Wakati mwingine alama hizi haziwezi kufutwa.
Hii inamaanisha kwamba shughuli zote za mtandaoni huacha alama inategemea na jinsi unavyosimamia taarifa zako.
Kisha, tutajadili kuhusu ni taarifa gani ambazo ungependa zionekane wakati mtu anatafuta jina lako.
Wanafunzi watazingatia taarifa ambazo wangependa zionekane wakati mtu anatafuta majina yao.
Mtambulishe Angela kwa wanafunzi wako (mtu wa kubuni).
Msalimieni Angela! Angela ameingia katika ulimwengu wa mtandao hivi majuzi. Lengo letu ni kumsaidia katika safari yake ya mtandaoni. Hebu tumfahamu Angela zaidi.
Andika taarifa zilizo hapa chini kwenye ubao:
Majina na mifano hii inaweza kuwa ya kawaida ili yalete uhalisia wa majina ya watu yanayotumika sana na hali za kawaida katika eneo unalofundisha. Lengo la mfano huu ni kuwafundisha wanafunzi kuhusu mambo yanayotengeneza utambulisho wa kidijitali na kujua jinsi taarifa za kawaida za sifa ya mtu zinavyoweza kuingia katika ulimwengu wa kidijitali.
Pia Angela ana utambulisho kwenye mtandao — utambulisho wa kidijitali. Unadhani utambulisho huo unaweza kuwa upi? Kumbuka kwamba, yale atakayochagua kufanya mtandaoni (yaani kusambaza na kuchapisha) au chochote atakachoweka kwenye intaneti — kitakuwa sehemu ya utambulisho wake wa kidijitali.
Katika kikundi chenu kidogo tumieni dakika tano kutengeneza orodha ya mambo yote ambayo Angela huenda anafanya mtandaoni kulingana na taarifa mnayojua hadi sasa.
Andikeni majibu yenu kwenye karatasi. Tutayajadili kwa pamoja kama darasa.
Wape wanafunzi muda wa kujibu.
Wanafunzi watazingatia taarifa ambazo wangependa zionekane wakati mtu anatafuta majina yao.
Ni mambo, gani binafsi ambayo mnaweza kusambaza mtandaoni na ni yapi ambayo mtayafanya kuwa ni siri? Hatua ya kwanza ni kutambua watu ambao una wasiliana nao mara kwa mara au wale ambao wanaweza kuzipata taarifa zako. Katika vikundi vyenu vidogo tumia dakika mbili kutafakari kuhusu yafuatayo:
Sasa tutafakari kuhusu watu wengine mnao onana mara kwa mara kisha mjiulize maswali yafuatayo. Katika vikundi vyenu vidogo tumia dakika mbili kutafakari kuhusu yafuatayo:
Hatimaye, tafakari kuhusu jinsi wewe mwenyewe unavyotumia intaneti. Katika vikundi vyenu vidogo, tafakarini kuhusu taarifa mnazosambaza na mtafakari iwapo machapisho yenu yanaweza kuwaumiza wengine, kueleweka ndivyo sivyo au kutia doa sifa yako — au ya mtu mwingine.
Wape wanafunzi dakika nane za kutafakari kuhusu masuala haya na kuyajadili. Baadaye leta kundi pamoja kwa majadiliano ya kundi zima kwa muda wa dakika mbili.
Pitia somo ukitumia hoja hizi.
Unapofikiria kuhusu habari utakazosambaza, mtandaoni zingatia maadili yako na ya wale wanaopokea habari hizo. Hili linaweza kukusaidia kujua kwa urahisi taarifa ambazo unajisikia huru kuzisambaza na zile ambazo hufai kuzisambaza.
Huku kukiwa na teknolojia mpya siku hizi taarifa zilizo wazi kwa umma zinaweza kuenea haraka sana na kufikia wapokezi wapya na kuchangia maoni ya wengine kutuhusu.
Fikiria kuhusu taarifa binafsi ambazo ungependa zionekane mtandaoni wakati mtu anatafuta jina lako — hasa taarifa zenye kuaibisha. Mara baada ya taarifa hizi kuwekwa mtandaoni inaweza kuwa vigumu sana kudhibiti watu watakaoziona.
Kila unaposambaza taarifa mtandaoni (hata ikiwa unazisambaza moja kwa moja na mtu mmoja, kama vile kupitia meseji binafsi), kuwa tayari kwa uwezekano kwamba habari hizo zinaweza kuenea kwa watu wengine wa kando na watu uliowakusudia wafikiwe na habari hizo.
Sababu nyingine ya kutilia maanani utambulisho wako wa kidijitali ni kuwa baadhi ya taarifa unazochapisha mtandaoni zinaweza kupatikana kwa umma kupitia utafutaji wa mtandaoni. Hii inaweza kuwa ni pamoja na picha, akaunti za mitandao ya kijamii, shule yako, kazi na mwajiri wako, machapisho ya habari unazoshiriki pamoja na makundi yako ya kijamii.
Watu unaokutana nao wanaweza kutumia injini za utafutaji ili kupata taarifa zaidi kukuhusu. Habari watakazopata, ziwe nzuri au mbaya zitachangia maoni yao kuhusu wewe. Ikiwa unataka kudhibiti jinsi wanavyokuchukulia ni muhimu kwamba ufahamu taarifa ambazo huenda wataona.
Watu hawa ni pamoja na waajiri wako wa baadae na maafisa udahili wa shule, vyuo vya kati au vyuo vikuu. Maafisa udahili huenda wasiwaambie waombaji ikiwa walitafuta au hawakutafuta taarifa zao mtandaoni na/au walitumia taarifa hizo kufanya maamuzi yao.
Ikiwa sio tatizo kwa wanafunzi, waombe watafute majina yao katika injini ya utafutaji ya mtandaoni au kama darasa mnaweza kuamua kuhusu mtu maarufu mtakayemtafuta kupitia injini ya utafutaji ya mtandaoni.
Wape dakika 10-15 za kujadiliana kama darasa.
Hongera!
Umekamilisha Somo
Wanafunzi watajifunza kuhusu maana ya uthibitishaji wa taarifa na kwa nini ni muhimu kwa wapokezi wa habari kuthibitisha habari wanazosoma au kutazama.
Tazama Ukurasa
Wanafunzi watafikiria na kuandika kuhusu jinsi maisha yao yatakavyokuwa miaka 40 kutoka sasa.
Tazama Ukurasa
Washiriki watajifunza jinsi metadata zinavyotumika katika mchakato wa kuthibitisha habari kwa kutazama metadata za picha katika vitazamaji vitatu tofauti vya metadata.
Tazama Ukurasa
Wanafunzi watajifunza kuhusu na kutambua njia ambazo aina tofauti za vyombo vya habari zinaweza kutumiwa ili kuwahamasisha watu kuhusu suala fulani.
Tazama Ukurasa
Wanafunzi watajifunza jinsi ya kubuni mpango wa awali wa kampeni zao wenyewe za utetezi.
Tazama Ukurasa
Wanafunzi watafanya kuorodhesha maadili kulingana na umuhimu wake.
Tazama Ukurasa
Wanafunzi watajifunza kuhusu maana ya uthibitishaji wa taarifa na kwa nini ni muhimu kwa wapokezi wa habari kuthibitisha habari wanazosoma au kutazama.
Tazama Ukurasa
Wanafunzi watafikiria na kuandika kuhusu jinsi maisha yao yatakavyokuwa miaka 40 kutoka sasa.
Tazama Ukurasa
Washiriki watajifunza jinsi metadata zinavyotumika katika mchakato wa kuthibitisha habari kwa kutazama metadata za picha katika vitazamaji vitatu tofauti vya metadata.
Tazama Ukurasa
Wanafunzi watajifunza kuhusu na kutambua njia ambazo aina tofauti za vyombo vya habari zinaweza kutumiwa ili kuwahamasisha watu kuhusu suala fulani.
Tazama Ukurasa
Wanafunzi watajifunza jinsi ya kubuni mpango wa awali wa kampeni zao wenyewe za utetezi.
Tazama Ukurasa
Wanafunzi watafanya kuorodhesha maadili kulingana na umuhimu wake.
Tazama Ukurasa
Somo Lililopita 